België: (mobiele) werknemers en zelfstandigen: wat brengt 2020?

Auteur: Sofie Matthys, werkzaam bij Mazars Accounting, Legal, Tax & Outsourcing Services (Mazars ALTOS) (sofie.matthys@mazars.be) Het nieuwe jaar brengt in Belgi&euml; toch weer een aantal nieuwigheden in het sociale en fiscale landschap voor werknemers en zelfstandigen. De wetgever staat niet stil! Hierna vindt u de belangrijkste wijzigingen voor mobiele werknemers en zelfstandigen. Einde overgangsperiode van co&ouml;rdinatie van de sociale zekerheidssystemen op 1 mei 2020 Op 1 mei 2010 was de Verordening 883/2004 betreffende de co&ouml;rdinatie van de sociale zekerheidssystemen in werking getreden (hierna &ldquo;Nieuwe Verordening&rdquo;). Deze Verordening voorzag een overgangsperiode van 10 jaar voor de implementatie van de nieuwe co&ouml;rdinatie van sociale zekerheidssystemen binnen de EER en Zwitserland. Gedurende de overgangsperiode bleef de &lsquo;Oude&rsquo; Verordening 1408/71 (hierna &ldquo;Oude Verordening&rdquo;) van toepassing indien volgende voorwaarden zijn voldaan: De tewerkstellingssituatie blijft ongewijzigd; De expliciete toepassing van de Nieuwe Verordening wordt niet gevraagd; Maximale periode van 10 jaar tot 1 mei 2020 (voor Zwitserland: tot 1 april 2022 en voor IJsland, Noorwegen en Liechtenstein: tot 1 juni 2022). Het is dus dringend tijd om actie te ondernemen. Voor de werknemers die nog onder de toepassing van de Oude Verordening vallen, zullen nu de nodige stappen ondernomen moeten worden om ervoor te zorgen dat ze tijdig onder het correct sociaal zekerheidsstelsel aangesloten zijn indien dit zou verschillen van hun huidig stelsel. Een uitgebreid artikel hierover volgt in het volgende nummer van dit vakblad. Doelgroepvermindering voor eerste aanwervingen Werkgevers kunnen in Belgi&euml; genieten van doelgroepverminderingen voor eerste aanwervingen. In de praktijk komt het erop neer dat voor de eerste werknemer de werkgeversbijdragen quasi volledig wegvallen. Enkel de minimale bijkomende bijdragen zijn verschuldigd, de basiswerkgeversbijdragen (+/-25%) vallen weg. De huidige federale doelgroepvermindering voorziet een vermindering van de basis RSZ-werkgeversbijdragen voor de eerste aanwerving waarbij de tewerkstelling dient aan te vangen tussen 1 januari 2016 tot en met 31 december 2020. Voor wie? De doelgroepvermindering is van toepassing voor werkgevers uit de priv&eacute;sector. Wat betreft de eerste werknemer, dient de werkgever nog nooit of niet binnen de vier voorafgaande kwartalen onderworpen geweest te zijn aan de Wet van 27 juni 1969 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders (lees: RSZ-wet). Voor de toepassing van deze voorwaarde komt een flexi-job werknemer tevens in aanmerking, doch dient de werkgever in dit geval geen gewone werkgeversbijdragen te betalen en kan er aldus geen vermindering plaatsvinden. Vermindering? Vrijstelling? Door middel van deze regeling heeft de werkgever voor de eerste werknemer die aangeworven wordt recht op een (quasi) volledige vrijstelling van RSZ-werkgeversbijdragen voor een periode van onbepaalde duur. Daarnaast voorziet de maatregel een vermindering van &euro; 450 tot &euro; 1.550 aan RSZ-werkgeversbijdragen voor de volgende vijf werknemers gedurende 13 kwartalen. Het staat de werkgever vrij om te bepalen op welke werknemer hij de doelgroepvermindering voor eerste aanwervingen toepast. Het aanvragen van een doelgroepvermindering voor een eerste werknemer gaat gepaard met een tussenkomst in administratiekosten voor de werkgevers die zich voor de eerste keer aansluiten bij een erkend sociaal secretariaat. De tussenkomst bedraagt &euro; 36,45 per kwartaal, zolang de werknemer de doelgroepvermindering voor een eerste werknemer geniet Het is af te wachten of deze maatregel verlengd zal worden. Meer info: www.vlaio.be Afschaffing Vlaamse woonbonus Het &lsquo;Programmadecreet bij de begroting 2020&rsquo; dat op 30 december 2019 gepubliceerd werd in het Belgisch Staatsblad (Parl.St. Vlaams Parlement 2019-20, nr. 152/001), voorziet de afschaffing van de ge&iuml;ntegreerde woonbonus. Sinds 1 januari 2020 kunnen belastingplichtigen woonachtig in het Vlaams Gewest aldus niet langer een belastingvoordeel genieten voor een hypothecaire lening met betrekking tot hun gezinswoning. Deze maatregel wordt gecompenseerd met een verlaging van het verkooprecht van 7% naar 6% (of 5%) voor de enige en eigen woning. De woonbonus voor belastingplichtigen woonachtig in het Brussels en Waals gewest was al vroeger afgeschaft. Bestaande leningen met woonbonus De Vlaamse woonbonus blijft van toepassing voor bestaande leningen tot het einde van de looptijd van de lening. Indien de looptijd van de bestaande lening v&oacute;&oacute;r 1 januari 2020 verlengd werd, is mogelijks de woonbonus nog wel van toepassing. De wederopname van een hypothecaire lening voor het verbouwen van de eigen woning wordt voor fiscale doeleinden gelijkgesteld met het aangaan van een nieuwe lening. Om te bepalen of de woonbonus nog verder toegepast kan worden dient aldus gekeken te worden naar de datum waarop het kredietaanbod voor de wederopname werd aanvaard. Het herfinancieren van een bestaande lening wordt onder bepaalde voorwaarden beschouwd als de verderzetting van de oorspronkelijke lening. Zodoende blijft de Vlaamse woonbonus van toepassing in de mate dat het bedrag van de herfinancieringslening niet meer bedraagt dan het openstaande saldo van de bestaande lening. Voor het bedrag dat bijkomend geleend werd, is het belastingvoordeel niet meer van toepassing. Nieuwe leningen afgesloten v&oacute;&oacute;r 1 januari 2020 Wat betreft de lenings- en koopaktes die uiterlijk op 31 december 2019 verleden zijn, kon er &ndash; indien alle voorwaarden zijn voldaan - nog genoten worden van het belastingvoordeel dat de Vlaamse ge&iuml;ntegreerde woonbonus voorziet voor de eigen woning. Het is niet verplicht om v&oacute;&oacute;r 1 januari 2020 te verhuizen naar de aangekochte woning om van de Vlaamse woonbonus te genieten. Niettemin zal de woonbonus slechts ingaan vanaf de dag waarop de woning effectief betrokken wordt. Nieuwe leningen afgesloten vanaf 1 januari 2020 De hypothecaire leningen met betrekking tot de gezinswoning, die vanaf 1 januari 2020 afgesloten worden, kunnen niet meer genieten van de ge&iuml;ntegreerde woonbonus. Ter compensatie hiervan kunnen de kopers echter wel beroep doen op het verlaagde tarief van de registratierechten van 6% of 5% voor wie een ingrijpende renovatie uitvoert. Tweede woning Voor de niet-enige en niet-eigen woning in Belgi&euml;, kan wel nog steeds &ndash; onder bepaalde voorwaarden - beroep gedaan worden op federale belastingverminderingen. Het regime van federaal langetermijnsparen bestaat uit een belastingvoordeel van 30% voor de kapitaalaflossingen van hypothecaire leningen en beleende levensverzekeringspremies met betrekking tot de niet-enige en niet-eigen woning. Voor de interesten van een niet-hypothecaire lening die betaald werden met betrekking tot de niet-eigen woning, kan genoten worden van de federale gewone interestafrek. Deze interesten zijn aldus aftrekbaar van het totaal bedrag van de onroerende inkomsten, op voorwaarde dat de interesten betaald zij in de periode waarin het inkomen uit het onroerend goed belastbaar is. Afschaffing duolegaat De Vlaamse regering heeft eind 2019 mondeling gecommuniceerd het duolegaat te willen afschaffen tegen 2021. Het duolegaat voorziet dat er twee legaten worden toebedeeld via het testament, met name een legaat aan een familielid dat onderworpen is aan hogere tarieven in de erfbelasting alsmede een legaat aan een goed doel. Het legaat ten aanzien van het goede doel wordt bezwaard met een last die stipuleert dat het goede doel de erfbelasting over beide legaten dient te betalen. Zodoende ontvangen de andere legatarissen hun aandeel in de nalatenschap &lsquo;vrij&rsquo; van erfbelasting. In Vlaanderen is een vast gunsttarief van 8,5% van toepassing voor legaten aan goede doelen. De legaten aan familieleden niet in rechte lijn worden belast aan een tarief van 55% voor alles wat ontvangen wordt boven het bedrag van &euro; 75.000. In de praktijk zal het aldus weinig of geen zin hebben om nog een duolegaat te verwerken in een testament, daar dit legaat pas uitwerking heeft bij het overlijden van de erflater. Indien het overlijden van de erflater plaatsvindt voor 2021 zou het duolegaat alsnog uitwerking hebben en zal het goede doel de erfbelasting over beide legaten verschuldigd zijn. Het is echter ook mogelijk dat het goede doel het duolegaat verwerpt omdat zij er zelf weinig of geen inkomsten aan over houden, dan moeten de andere legatarissen alsnog erfbelasting betalen tegen de huidige tarieven. Vriendenerfenis Ter compensatie van de geplande afschaffing van het duolegaat zou de Vlaamse regering de &lsquo;vriendenerfenis&rsquo; introduceren. Onder toepassing van dit regime kan er geschonken worden aan vrienden, kennissen of verre familie aan het laagste tarief erfbelasting. Het bedrag van het legaat dat aan 3% toebedeeld kan worden, is echter beperkt tot &euro; 12.500. Het deel boven dit grensbedrag dat gelegateerd wordt, is onderhevig aan de huidige tarieven. Verdachte periode In de beleidsnota van 8 november 2019 (Parl.St. Vlaams Parlement 2019-20, nr. 140/001) kondigt de Vlaamse regering aan de &ldquo;verdachte periode&rdquo; tegen 2021 te willen verlengen van drie naar vier jaar voor niet geregistreerde schenkingen in Vlaanderen. Wanneer aldus een niet geregistreerde schenking plaatsvindt, dient de schenker in leven te blijven gedurende de verdachte periode, opdat er geen erfbelasting verschuldigd zou zijn in hoofde van de begiftigde. Vanaf 2021 zou de schenker dus steeds 4 jaar in leven dienen te blijven vanaf het moment van de schenking opdat de schenking niet in de nalatenschap van de overledene zou vallen. De Vlaamse regering motiveert deze maatregel binnen het kader van de hervorming van de schenk- en erfbelasting en wil Vlamingen stimuleren om steeds schenkingen te registreren en af te raden om schenkingen te doen voor Nederlandse notarissen. Vernietiging effectentaks Op 10 maart 2018 was in Belgi&euml; de effectentaks in werking getreden. De effectentaks trof natuurlijke personen waarvan de gemiddelde waarde van de geviseerde instrumenten op de effectenrekeningen minimaal &euro; 500.000 per persoon bedroeg. Het tarief van de taks bedroeg 0,15% en werd op jaarbasis berekend. Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 17 oktober 2019 bevestigt dat de effectentaks het gelijkheidsbeginsel en het beginsel van niet-discriminatie schendt. Bijgevolg werd de effectentaks integraal vernietigd voor de toekomst. Aangezien de vernietiging geen retroactieve terugwerking heeft, was de effectentaks voor de referentieperiode die eindigde op 30 september 2019 echter wel nog van toepassing en diende de taks met betrekking tot deze periode alsnog betaald te worden. Binnen 6 maand na de bekendmaking van het vernietigingsarrest kan eenieder tevens administratief of rechterlijk beroep aantekenen tegen de niet-retroactieve vernietiging van voornoemde wet. Er is echter weinig zekerheid over hoe de fiscale administratie hierop zal reageren. Kostenaftrek auto&rsquo;s De Wet van 25 december 2017 betreffende de hervorming van de vennootschapsbelasting omvatte tal van wijzigingen met betrekking tot de autofiscaliteit. Deze hervorming is gefaseerd in werking getreden, waarbij het eerste deel van de wijzigingen vanaf 1 januari 2018 van toepassing waren en het tweede deel op 1 januari 2020 in werking is getreden. In de eerste fase werd reeds een poging gedaan om de kostenaftrek in de personenbelasting gelijk te schakelen met de vennootschapsbelasting. Het is echter pas in de tweede fase dat een volledige gelijkschakeling tussen beide heeft plaatsgevonden. Onderstaande regels zijn aldus van toepassing voor zowel de personenbelasting als voor de vennootschapsbelasting. Aftrekpercentage autokosten Van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2019 werd het aftrekpercentage, zowel in de personenbelasting als in de vennootschapsbelasting, vastgesteld door middel van een getrapte aftrekregeling in functie van de CO2-uitstoot, (met een minimum van 75% voor de personenbelasting). Sinds 1 januari 2020 wordt de aftrek van de autokosten bepaald op basis van volgende formule: Aftrek = 120% - (0,5 x brandstofco&euml;ffici&euml;nt x aantal gram CO2 per kilometer) waarbij: Co&euml;ffici&euml;nt = 1 voor wagens met een dieselmotor (of dieselvarianten); Co&euml;ffici&euml;nt = 0,90 voor wagens op aardgas met minder dan 12 fiscale Pk; Co&euml;ffici&euml;nt = 0,95 voor wagens met een andere motor. Het aftrekpercentage voor autokosten kan maximaal 100% bedragen en dient minimaal 50% te bedragen. Aftrekpercentage brandstofkosten De brandstofkosten konden in de eerste fase van de hervorming voor 75% afgetrokken worden. Vanaf de tweede fase, die in werking is getreden op 1 januari 2020, kunnen de kosten voor brandstof afgetrokken worden in functie van de formule die tevens geldt voor de autokosten (zie hierboven). In het algemeen zal het aftrekpercentage, berekend op basis van voornoemde formule, lager liggen dan voorheen. Elektrische wagens Ter compensatie van de beperking van de (brandstof-) en autokosten gedurende de eerste fase van de hervorming, waren de autokosten voor elektrische wagens 120% aftrekbaar. Deze verhoging werd met ingang van 1 januari 2020 teruggenomen, waardoor het aftrekpercentage aldus beperkt wordt tot 100% &lsquo;Valse&rsquo; hybride wagens De hybride wagens hebben recentelijk aan populariteit gewonnen vanwege het hoge percentage dat van toepassing is voor de kostenaftrek. De fiscale administratie viseert de plug-in-hybride wagens die in de praktijk slechts een kleine afstand op hun batterij kunnen rijden. Vanaf 1 januari 2020 zijn strengere regels van toepassing om van het fiscaal voordelige regime van een hybride wagen te kunnen genieten. In geval niet aan deze voorwaarden voldaan is, dient de CO2-uitstoot van een overeenstemmend model met uitsluitend een brandstofmotor in aanmerking genomen te worden. Vervuilende wagens Voor de wagens die erg vervuilend zijn (lees: een extra hoge CO2-uitstoot hebben), zal het maximumpercentage voor de aftrek van de kosten voortaan geen 100% meer bedragen. Met ingang van 1 januari 2020 kunnen de wagens met een CO2-uitstoot van meer dan 200 gr/km namelijk slechts 40% van de kosten in aftrek nemen. Mobilititeitsvergoeding: indexatie 2020 In het artikel van vorig jaar (Vakblad Grensoverschrijdend Werken, 21, maart 2019) &ldquo;Belgi&euml;: Wat brengt 2019 voor (mobiele) werknemers en zelfstandigen?&rdquo; werd melding gemaakt van de nieuw ingevoerde mobiliteitsvergoeding in Belgi&euml;. Een jaar later is gebleken dat nog niet heel veel werknemers / werkgevers overstag zijn gegaan. Desalniettemin voorziet de regelgeving dat de cataloguswaarde die als berekeningsbasis van de mobiliteitsvergoeding dient en het belastbaar voordeel jaarlijks (op 1 januari) moeten worden ge&iuml;ndexeerd. De co&euml;ffici&euml;nt die op 1 januari 2020 van toepassing is, bedraagt 1,0202. Concreet: 2019 2020 Bedrag mobiliteitsvergoeding 40.000 x 24% x 6/7 = 8.228,57 (40.000 x 1,10202) x 24% x 6/7 = 8.394,79 Belastbaar voordeel 40.000 x 4% x 6/7 = 1.371,43 (40.000 x 1,10202) x 4% x 6/7 = 1.511,34 Single permit Een jaar na de invoering van de single permit zijn de nieuwe loongrenzen gepubliceerd. Sinds 1 januari 2019 werd de procedure voor het verkrijgen van een &lsquo;Belgische&rsquo; arbeidsvergunning voor niet EU-onderdanen gewijzigd. De drie gewesten zijn afzonderlijk bevoegd voor deze materie. Voor de basisprincipes wordt opnieuw verwezen naar het artikel van vorig (2019, nr. 21) &ldquo;Belgi&euml;: Wat brengt 2019 voor (mobiele) werknemers en zelfstandigen?&rdquo;. De loongrenzen worden aldus bepaald per gewest en worden elk jaar ge&iuml;ndexeerd. Loongrenzen 2020: (bedragen in euro) Brussel Vlaanderen Walloni&euml; Blauwe kaart 55.431,00 51.235,00 55.431,00 Hooggeschoolde werknemer 42.869,00 42.896,00 (*) 42.869,00 Leidinggevende werknemer 71.251,00 68.314,00 71.521,00 (*)uitzondering: 31.156,80 voor verpleger jonger dan 30 jaar Hierbij dient benadrukt te worden dat de &ldquo;COLA&rsquo;s&rdquo; (cost of living allowances), zijnde vergoedingen die meestal aan buitenlandse kaderleden worden toegekend ter compensatie van de extra kosten die hun tewerkstelling in het buitenland zou kunnen meebrengen, niet in aanmerking kunnen genomen worden. Daarnaast zijn bonussen ook uitgesloten omdat er geen garantie is dat deze bonussen worden toegekend. In Walloni&euml; zijn tevens de bedragen die in het kader van aanvullende bedrijfspensioenregelen worden betaald, uitgesloten. Nuttige links: Brussel: http://werk-economie-emploi.brussels/fr_FR/permis-unique-permis-travail Vlaanderen: https://www.werk.be/online-diensten/werknemers-buitelandse-nationaliteit Walloni&euml;: https://emploi.wallonie.be/home/travailleurs-etrangers/permis-de-travail.html Dubbelbelastingverdragen Akkoord tussen het Koninkrijk Belgi&euml; en Frankrijk Op 12 juni 2019 is er tussen Belgi&euml; en Frankrijk een akkoord bereikt inzake de Franse nationale experts die gedetacheerd zijn naar instellingen of organen van de Europese Unie. De vergoeding die de gedetacheerde Franse expert ontvangt voor deze tewerkstelling wordt uitgekeerd door de Franse Staat en is op basis van het Belgisch-Frans dubbel belastingverdrag aldus uitsluitend belastbaar in Frankrijk. Indien de gedetacheerde expert op basis van het dubbel belastingverdrag en op basis van interne Belgische wetgeving als een Belgisch rijksinwoner wordt beschouwd, dient Belgi&euml; de ontvangen vergoedingen vrij te stellen met progressievoorbehoud. Deze vergoedingen mogen aldus wel in aanmerking worden genomen voor de berekening van het belastingtarief dat van toepassing is op de overige inkomsten die de gedetacheerde Franse expert in Belgi&euml; nog zou krijgen, alsmede voor het berekenen van de gemeentebelasting. Overeenkomst tussen het Koninkrijk Belgi&euml; en Japan De overeenkomst tussen het Koninkrijk Belgi&euml; en Japan tot het vermijden van dubbele belasting inzake belastingen naar het inkomen en tot het voorkomen van het ontduiken en het ontwijken van belasting is op 1 januari 2019 in werking getreden. De wijzigingen in het verdrag zijn aldus van toepassing op de inkomsten verkregen vanaf 1 januari 2020. Protocol tot wijziging van overeenkomst tussen het Belgi&euml; en Ierland De gewijzigde overeenkomst tussen Belgi&euml; en Ierland tot het vermijden van dubbele belasting en van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen is per 14 mei 2019 in werking getreden. De gewijzigde regels uit de overeenkomst zullen voor het eerst hun uitwerking hebben op de inkomsten die verkregen zijn vanaf 1 januari 2020. Meer info: https://www.fdfa.be/nl MLI De &ldquo;multilaterale overeenkomst ter implementatie van aan belastingverdragen gerelateerde maatregelen ter voorkoming van grondslaguitholling en winstverschuiving&rdquo; kan vanaf 1 januari 2020 uitwerking hebben. Voortaan kan er niet meer alleen van het dubbelbelastingverdrag uitgegaan worden, de verdragen dienen samen gelezen te worden met het MLI: &ldquo;Anders dan een protocol tot wijziging van &eacute;&eacute;n bestaand verdrag wijzigt ze evenwel niet onmiddellijk de tekst van de gedekte belastingverdragen maar is ze parallel van toepassing met de bestaande belastingverdragen, waarvan ze de toepassing wijzigt teneinde de BEPS-maatregelen uit te voeren.&rdquo; De maatregelen waarin het MLI voorziet zijn namelijk enkel van toepassing op het verdrag voor zover beide Staten het MLI ondertekend hebben. Daarnaast is het tevens vereist de beide Staten het verdrag aanmelden bij de OESO opdat de maatregelen van het MLI effectief uitwerking zouden hebben. Daarbovenop dient er nog een onderscheid gemaakt te worden tussen de maatregelen die het MLI omvat. Enerzijds is er sprake van &lsquo;minimumstandaarden&rsquo; die verdragsmisbruik voorkomen en de geschillenbeslechting verbeteren. Anderzijds zijn er een aantal maatregelen die eerder als &lsquo;aanbeveling&rsquo; beschouwd kunnen worden. Daarnaast kunnen de Staten steeds hun voorbehoud maken op bepaalde regels, wat tot gevolg zal hebben dat die regel niet van toepassing zal zijn. Van zodra het verdrag ondertekend en aangemeld is bij de OESO, kan het MLI aldus vanaf 1 januari 2020 uitwerking hebben. Dit is onder meer het geval voor de bronheffing op belastbare feiten. De uitwerking van het MLI is echter afhankelijk van het tijdstip waarop beide Staten het verdrag hebben aangemeld, de bepalingen hieromtrent zijn terug te vinden in artikel 35 MLI. Voor andere belastingen zal het MLI van toepassing zijn op boekjaren die inwerking treden op of na 1 april 2020. Bijgevolg zal het MLI voor andere belastingen dan de bronheffingen van toepassing zijn vanaf 1 januari 2021 indien het boekjaar samenvalt met het kalenderjaar. Op dit ogenblik heeft Belgi&euml; 99 verdragen genotificeerd. Een aantal verdragen werden niet genotificeerd en in dit geval hebben de bilaterale overeenkomsten voorrang (Duitsland, Noorwegen, Zwitserland). Daarnaast zijn er recent een aantal verdragen opnieuw onderhandeld en werden de nodige BEPS maatregelen daarin opgenomen (zie verdrag tussen Belgi&euml; en Japan). Via de website van de OESO kan men nagaan hoeveel ondertekende landen hun verdrag met Belgi&euml; hebben aangemeld (http://www.oecd.org/tax/treaties/beps-mli-signatories-and-parties.pdf). Aangezien het MLI het begrip vaste inrichting verruimt, ook tot personen die gewoonlijk de hoofdrol spelen in de totstandkoming van het contract zelf, maar ze zelf niet sluiten, kan dit een impact hebben voor de belasting van natuurlijke personen. Het MLI is van toepassing inzake de bedrijfsvoorheffing op 1 januari van het jaar dat volgt op de inwerkingtreding ervan. Voor bepaalde door Belgi&euml; ondertekende overeenkomsten zou het al op 1 januari 2020 in werking kunnen treden voor de berekening van de bedrijfsvoorheffing.